به استناد ماده ۱۷۹ قانون برنامه سوم توسعه (تنفیذی در ماده ۱۲۹ قانون برنامه چهارم توسعه) دستورالعمل قبلی یگان حفاظت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور که در تاریخ ۲۷/۱۱/۸۲ به صورت آزمایشی ابلاغ شده بود بر مبنای اصلاحات پیشنهادی سازمان مذکور و نظرات ناجا، وزارت کشور و معاونت های توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری مورد بررسی قرار گرفت و در مورخ ۷/۶/۸۷ در چارچوب مصوبه مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا به تصویب رسیده است. لذا دستورالعمل یگان حفاظت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور به شرح ذیل جهت اجرا ابلاغ شد.
دستورالعمل یگان حفاظت سازمان جنگل ها،مراتع وآبخیزداری:
۱-کلیات:
ماده۱- در اجرای ماده ۱۷۹ قانون برنامه سوم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(تنفیذی در ماده ۱۲۹ قانون برنامه چهارم توسعه) و دستورالعمل تشکیل یگان حفاظت در دستگاه های کشوری مصوب ۵/۴/۷۹ مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا، یگان حفاظت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، برابر این دستورالعمل اجرای ماموریت می نماید.
ماده ۲- در این دستورالعمل عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن می گردد:
۱-(ستادکل) به جای(ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران).
۲- (ناجا) به جای (نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران).
۳- (شاک) به جای( شورای امنیت کشور).
۴- (سازمان) به جای (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور).
۵- (یگان) به جای (یگان حفاظت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور).
۶- (عرصه و اعیان منابع طبیعی) به جای ( جنگل ها، مراتع، آبخیزداری، بیابان ها و محصولات آن ها و اراضی ملی و دولتی در حیطه وظائف سازمان در سطح کشور).
ماده۳- یگان، تشکیلاتی است متمرکز با سلسله مراتب خاص، تحت امر فرمانده یگان، که برای انجام وظائف و ماموریت های خود می تواند برابر قوانین و مقررات بکارگیری سلاح، از سلاح استفاده نماید.
تبصره ۱: یگان در تابعیت سازمان است و جایگاه تشکیلاتی آن در نمودار اصلی سازمان و فرمانده یگان زیر نظر مستقیم رئیس سازمان، اجرای ماموریت می نماید.
تبصره ۲: یگان در شرایط عادی در تابعیت سازمان و در شرایط خاص(غیر عادی) به تشخیص ستادکل یا شاک در حوزه استحفاظی خود تحت کنترل عملیاتی ناجا قرار می گیرد.
۲- ماموریت و وظائف یگان:
ماده ۴- ماموریت یگان:
حفاظت از عرصه و اعيان منابع طبيعي و ذخائر جنگلي بر اساس سياست هاي كلي سازمان به منظور جلوگيري از تخريب و تجاوز و هر گونه تخلف مندرج در قانون حفاظت و بهره برداري از جنگل ها و مراتع كشور و انجام بخشي از وظايف ناجا در اين خصوص.
ماده ۵- وظائف یگان:
الف – حفاظت از عرصه و اعيان منابع طبيعي از طريق اجراي مقررات موضوعه بر اساس طرحها و دستورالعمل هاي مربوطه.
ب – گشت و مراقبت و اقدامات پيشگيرانه و اطلاع رساني به موقع به منظور حفظ و حراست از عرصه و اعيان منابع طبيعي.
ج- كنترل بهره برداري از عرصه و اعيان منابع طبيعي با توجه به مجوزهاي صادره از سوي ادارات كل منابع طبيعي استان ها و جلوگيري و برخورد قانوني با هر گونه بهره برداري غير مجاز از عرصه و اعيان منابع طبيعي طبق قوانين موضوعه.
د- اتخاذ تدابير، تمهيدات و اقدامات لازم به منظور جلوگيري و مقابله با جرائم مرتبط با وظايف قانوني سازمان.
ه – جلوگيري از تردد و چراي غير قانوني دام در عرصه و اعيان منابع طبيعي طبق ضوابط و دستورالعمل هاي مربوطه.
و- بازرسي و كنترل محموله هاي جنگلي و مرتعي و كشف محموله هاي قاچاق غير مجاز در معابر، جنگل ها و محورهاي مواصلاتي با هماهنگي ناجا.
ز- بازرسي مستمر كارگاه هاي چوب بري و كارخانجات صنايع چوب بر اساس تبصره ۳ ماده ۵۴ قانون حفاظت و بهره برداري از جنگل ها و مراتع.
ح- اتخاذ تدابير اجرايي و اقدامات پيشگيرانه، پيش آگاهي، كشف و تعقيب جرم و مجرم مرتبط با ماموريت يگان، در چارچوب قوانين موضوعه.
تبصره: در صورت وقوع جرم و خروج مجرم از حوزه استحفاظي به منظور تعقيب و ادامه پيگيري بايستي يگان با ناجا و مراجع قضايي هماهنگي نمايد.
ط- تشكيل پرونده قضايي متخلفين، قاچاقچيان و متجاوزين به عرصه و اعيان منابع طبيعي و جرائم مشهود برابر قوانين حفاظت و بهره برداري از جنگل ها و مراتع، ارجاع و اعزام به مراجع قضايي.
ي- اتخاذ تدابير اجرايي و اقدامات پيشگيرانه، پيش آگاهي و همكاري در كشف و اطفاء حريق و امور امدادي و مردم ياري به هنگام بروز سوانح غير مترقبه در عرصه و اعيان منابع طبيعي با هماهنگي واحدهاي ذيربط.
ك- انجام وظايف قانوني در مقام ضابط خاص دادگستري در حوزه ماموريت و در حدود وظايف مطابق ماده ۱۵ قانون آيين دادرسي كيفري مصوب ۲۸/۶/۷۸ و مواد بعدي آن قانون.
ل- مساعدت و همكاري با عوامل انتظامي محل ماموريت در كشف جرائم(در حوزه استحفاظي يگان).
م- اجراي تصميمات، آراء و احكام مراجع اداري و قضايي صادره در خصوص پرونده هاي مرتبط با تخلفات و جرائم در عرصه و اعيان منابع طبيعي.
ن- برقراري تعامل با مراجع نظامي، انتظامی، قضايي و ساير دستگاه ها به منظور اجراي بهينه وظايف و ماموريت هاي يگان با هماهنگي سازمان.
س- جمع آوري اطلاعات انتظامي توسط يگان و هماهنگي و همكاري متقابل با ناجا و حراست سازمان متبوع جهت جمع آوري اخبار و توليد اطلاعات مورد نياز در راستاي انجام بهينه وظايف آنها.
ع- انجام اقدامات لازم براي حفاظت اماكن سازمان و نظارت و كنترل بر ورود و خروج اشياء و اموال سازمان بمنظور حصول اطمينان از برقراري حفاظت بر اساس دستورالعمل هاي صادره.
ف- انجام ماموريت ها و وظايفي كه در شرايط غير عادي در امور امنيتي و انتظامي از سوي ناجا ابلاغ مي شود(در حوزه استحفاظي يگان).
ص- تهيه و تدوين طرح توزيع تسليحات و تجهيزات انتظامي و مخابراتي برابر جداول مصوب سازماني و ارائه آن به ناجا جهت سير مراحل تصويب با هماهنگي واحدهاي ذيربط.
تبصره: يگان مجاز است جهت انجام وظايف خود با هماهنگي مدير كل منابع طبيعي استان پايگاه ويژه حفاظت از منابع طبيعي داير نمايد.
۳- تشکیلات و انتصابات فرماندهان و کارکنان یگان:
ماده ۶- فرمانده یگان از بین کارکنان ارشد نظامی یا انتظامی با هماهنگی رئیس سازمان و ناجا تعیین و پس از موافقت ستادکل، توسط فرمانده ناجا منصوب می گردد.
ماده ۷- اداره امور یگان از جمله سازماندهی، تسلیح و تامین تجهیزات یگان از طریق مربوط، برابر جدول مصوب به عهده فرمانده یگان می باشد.
ماده ۸- به منظور اجرای وظائف یگان در سطح استان ها، یگان واحدهای حفاظت استان ها را ایجاد می نماید که فرماندهان این واحدها توسط فرمانده یگان با هماهنگی مدیر کل منابع طبیعی در استان منصوب می شوند.
ماده ۹- تامین کارکنان یگان بر عهده سازمان است و ضوابط ادارای و استخدامی آن ها(به غیر از کارکنان نیروهای مسلح شاغل در یگان) تابع مقررات سازمان می باشد.
ماده ۱۰- مشاغل مسلح یگان براساس قوانین و مفررات سازمان بررسی و به عنوان مشاغل سخت و زیان آور محسوب می شود.
ماده ۱۱- فرماندهان و بخشی از کارکنان یگان که به تشخیص ناجا به صورت قطعی بایستی از کارکنان ناجا باشند بر مبنای مقررات استخدامی ناجا به صورت خدمت تحت امر تامین می شوند.
ماده ۱۲- کارکنانی که از نیروهای مسلح به صورت مامور به خدمت یا تحت امر در یگان خدمت می نمایند تابع مقررات اداری و استخدامی نیروی خود می باشند لکن پرداخت حقوق و مزایای ایشان بر عهده سازمان بوده و پرداخت مطابق ضوابط حاکم بر سازمان بلا مانع است.
تبصره: کسور بیمه و بازنشستگی این قبیل کارکنان به حساب صندوق بیمه و بازنشستگی نیروی مربوطه در سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح واریز می شود.
۴- ضوابط حفاظتی و آموزشی:
ماده ۱۳: خط مشی اجرایی برنامه ها و اقدامات حفاظتی و انتظامی یگان توسط ناجا تهیه وابلاغ می شود و ناجا بر اجرای آن نظارت خواهد نمود.
ماده ۱۴: اولویت ها و برنامه های حفاظت از عرصه و اعیان منابع طبیعی توسط سازمان تهیه و ابلاغ می شود و سازمان بر اجرای آن نظارت می نماید.
ماده ۱۵: برنامه های تخصصی نظیر برگزاری همایش ها، افتتاح تاسیسات جدید، دیدار مقامات خارجی و داخلی و موارد مشابه، توسط سازمان اعلام و یگان نسبت به اجرای تدابیر حفاظتی اقدام خواهد نمود.
ماده ۱۶: آموزش انتظامی و حفاظتی کارکنان یگان پس از تامین اعتبار توسط سازمان، بر عهده ناجا می باشد.
تبصره ۱: آموزش های تخصصی مورد نیاز کارکنان یگان در ارتباط با ماموریت سازمان بر عهده سازمان می باشد.
تبصره ۲: کلیه کارکنان یگان باید آموزش های حفاظتی و انتظامی را ببینند.
تبصره ۳: پس از آموزش، کارکنان یگان در ماموریت های حفاظتی و انتظامی در حوزه استحفاظی یگان، جزء ضابطین خاص دادگستری محسوب می شوند.
ماده ۱۷: مجوز حمل و نگهداری سلاح غیر سازمانی کارکنان یگان توسط حفاظت اطلاعات ناجا و مطابق ضوابط مصوب صادر خواهد شد.
ماده ۱۸: کارکنان یگان مجاز به استفاده از اسلحه سازمانی در ماموریت ها و انجام وظایفی که در این دستور العمل آمده است می باشند، در خصوص سلاح های غیر سازمانی نیز طبق ضوابط مربوطه مجاز به استفاده می باشند و مراجع قضایی با متخلفین برخورد قانونی خواهند نمود.
تبصره ۱: حکم ماموریت کارکنان یگان، که صلاحیت آن ها توسط حراست سازمان تایید شده باشد، توسط فرماندهی یگان صادر خواهد شد.
تبصره ۲: حکم ماموریت کارکنان نیروهای مسلح شاغل در یگان، که صلاحیت آنها توسط حفاظت اطلاعات سازمان مربوطه تایید شده باشد، توسط فرماندهی یگان صادر خواهد شد.
ماده ۱۹: بکارگیری هر گونه نیروی مسلح برای اجرای ماموریت های حفاظتی در سازمان، فقط در قالب یگان مجاز می باشد.
۵- سایر موارد:
ماده ۲۰: برآورد سلاح، مهمات و تجهیزات انتظامی و حفاظتی بر عهده یگان می باشد که پس از تامین اعتبار توسط سازمان، تهیه و تامین آن ها بر عهده ناجا خواهد بود.
ماده ۲۱: کارکنان یگان در ارتباط با مسئولیت ها و وظایف حفاظتی خود که تابع دستورالعمل انضباطی خاص یگان های حفاظت می باشند که به تصویب ستاد کل می رسد.
ماده ۲۲: نوع لباس، علائم و نشان های یگان حفاظت طبق دستورالعمل مصوب وزارت کشور، تعیین خواهد شد.
ماده ۲۳: ساختارسازمانی یگان، برمبنای ساختار کلان مصوب ستاد کل ، با پیشنهاد سازمان و تایید ناجا جهت تصویب به وزارت کشور و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری ارسال می شود.
تبصره: معاونت های برنامه ریزی و نظارت راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری نسبت به پیش بینی ردیف های بودجه ای و نیز لحاظ نمودن تشکیلات مصوب یگان در ساختار سازمان و ابلاغ ردیف های استخدامی اقدام می نمایند.
ماده ۲۴: کلیه امور پشتیبانی و هزینه های یگان اعم از اداری ، نیروی انسانی، عملیاتی و پیگیری سیر تصویب ساختار سازمانی، ردیف های بودجه ای و پست های سازمانی یگان بر عهده سازمان می باشد.
ماده ۲۵ : مرجع تفسیر و اصلاح این دستور العمل ستاد کل نیرو های مسلح می باشد.
ماده ۲۶: این دستور العمل در اجرای ماده ۱۷۹ قانون برنامه سوم توسعه، تنفیذی در ماده ۱۲۹ قانون برنامه چهارم توسعه، و دستورالعمل تشکیل یگان های حفاظت در دستگاه های کشوری، مصوب ۵/۴/۷۹ مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا در ۲۶ ماده و ۱۱ تبصره تهیه (جایگزین دستور العمل موقت ابلاغی در تاریخ ۲۷/۱۱/۸۲ ) تهیه و در تاریخ ۷/۶/۸۷ به تصویب رئیس ستاد کل نیرو های مسلح رسید و از همان تاریخ لازم الاجرا می باشد.